Άμεσες Ενισχύσεις: Τι αλλάζει στο πορτοφόλι του αγρότη από το 2023
Η Ελλάδα κατέθεσε το αναθεωρημένο Στρατηγικό της Σχέδιο στην Κομισιόν στις 17 Οκτωβρίου 2022 και, σύμφωνα με το ΥΠΑΑΤ, η έγκριση αποτελεί μία τυπική διαδικασία. Λαμβάνοντας υπόψη αυτή την εκτίμηση, και με δεδομένο ότι η αντίστροφη μέτρηση για την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ είναι πλέον πολύ κοντά, η ενημέρωση των παραγωγών αποτελεί αναγκαιότητα.
Στο πλαίσιο αυτό, κάθε εβδομάδα, η «ΥΧ» θα ξεδιπλώνει με εγκυρότητα, γνώση και χωρίς πηχυαίους τίτλους, τις πτυχές της νέας ΚΑΠ και του ελληνικού Στρατηγικού Σχεδίου. Προκειμένου η Ελλάδα να πετύχει τον στόχο της διασφάλισης ενός βιώσιμου γεωργικού εισοδήματος της ΚΑΠ 2023-2027, επέλεξε στο Στρατηγικό της Σχέδιο τις παρεμβάσεις α) της Βασικής Ενίσχυσης, που δίνεται στους ενεργούς γεωργούς οι οποίοι τηρούν τις υποχρεώσεις της αιρεσιμότητας και β) της Αναδιανεμητικής Ενίσχυσης, που εφαρμόζεται για πρώτη φορά, και συμβάλλει στη βελτίωση της οικονομικής βιωσιμότητας των μικρών και μεσαίων εκμεταλλεύσεων, οι οποίες ενδεχομένως να επηρεαστούν από τη σταδιακή σύγκλιση, με ορίζοντα εξίσωσης της αξίας των δικαιωμάτων σε περιφερειακό αγρονομικό επίπεδο το 2026. Συμπληρωματικά λειτουργεί και η ενίσχυση στους παραγωγούς των ορεινών και μειονεκτικών περιοχών, καθώς και των περιοχών με ειδικά μειονεκτήματα του Πυλώνα 2. Η Βασική και η Αναδιανεμητική Ενίσχυση απορροφούν το 38,3% της κοινοτικής συνδρομής του Στρατηγικού Σχεδίου και το 52,4% του Πυλώνα 1. Επιπλέον, στο πλαίσιο των Άμεσων Ενισχύσεων δίνονται απαντήσεις για τα Οικολογικά Σχήματα και πώς αυτά επηρεάζουν τις ενισχύσεις, τι θα γίνει με το Απόθεμα, αλλά και ποιες είναι οι μεγάλες αλλαγές που προβλέπονται για τις Συνδεδεμένες.
➧ Ποιοι παραγωγοί θα είναι δικαιούχοι των Άμεσων Ένισχύσεων; Οι ενεργοί γεωργοί, οι οποίοι:
● Έχουν αποκτήσει δικαιώματα ενίσχυσης (μέσω χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης το έτος ενίσχυσης 2015/μέσω χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης από το Εθνικό Απόθεμα/με μεταβίβαση δικαιωμάτων ενίσχυσης).
● Αποκτούν δικαιώματα ενίσχυσης από το 2023 και μετά, είτε από το Απόθεμα, είτε μέσω μεταβίβασης δικαιωμάτων ενίσχυσης σύμφωνα με τη νέα εθνική νομοθεσία.
➧ Ισχύουν ελάχιστες απαιτήσεις για τη χορήγηση Άμεσων Ενισχύσεων; Ναι, ισχύουν. Δεν χορηγούνται Άμεσες Ενισχύσεις σε γεωργούς, όταν το συνολικό ποσό των προς καταβολή αμέσων ενισχύσεων, προ της ανάκτησης αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών και της εφαρμογής διοικητικών κυρώσεων για δεδομένο ημερολογιακό έτος, δεν υπερβαίνει τα 150 ευρώ. Ωστόσο, η πρόβλεψη αυτή δεν εφαρμόζεται για τους γεωργούς των οποίων η έδρα της εκμετάλλευσης βρίσκεται στα μικρά νησιά του Αιγαίου.
➧ Ποιος παραγωγός ορίζεται ως ενεργός;
Αυτός που ασκεί γεωργική δραστηριότητα και πληροί μία τουλάχιστον από τις παρακάτω προϋποθέσεις:
● Έλαβε κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος έως 5.000 ευρώ Άμεσες Ενισχύσεις.
● Έλαβε κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος Άμεσες Ενισχύσεις άνω των 5.000 ευρώ και αποδεικνύει ότι το ετήσιο ποσό των Άμεσων Ενισχύσεων είναι τουλάχιστον το 5% των συνολικών εσόδων, που αποκτήθηκαν από μη γεωργικές δραστηριότητες κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, για το οποίο υπάρχουν στοιχεία.
● Αποδεικνύει ότι το εισόδημα που απέκτησε από γεωργικές δραστηριότητες κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος είναι τουλάχιστον 10% έναντι των συνολικών εσόδων που απέκτησε κατά το ίδιο φορολογικό έτος.
➧ Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της Βασικής Ενίσχυσης από το 2023;
● Αφορά ένα πακέτο στήριξης περίπου 829.567.104 ευρώ ανά έτος (από το 2023 μέχρι το 2026, ενώ για το 2027 αφορά 956.306.474 ευρώ), μετά τη μεταφορά πόρων στον Πυλώνα 2 και στην Αναδιανεμητική Ενίσχυση.
● Διατηρούνται οι τρεις αγρονομικές περιφέρειες (Αροτραίες Καλλιέργειες, Μόνιμες Καλλιέργειες και Βοσκότοποι) καθώς και των ποσοστών χρηματοδότησης.
● Μπαίνει τέλος στα Ιστορικά Δικαιώματα με την εφαρμογή της Σύγκλισης της αξίας των δικαιωμάτων στη μέση αξία ανά αγρονομική περιφέρεια μέχρι το 2027.
➧ Πώς θα κατανεμηθεί, τελικά, η Βασική ανά αγρονομική περιφέρεια;
Το 45,6% θα κατανέμεται στην περιφέρεια Αροτραίων Kαλλιεργειών (διάφορες αροτραίες καλλιέργειες, όπως π.χ. δημητριακά, κηπευτικά, ζωοτροφές, καλλιέργειες για σποροπαραγωγή), με το σύνολο των επιλέξιμων εκτάσεων να ανέρχεται σε 1.763.360 εκτάρια. Το 27,5% της Βασικής θα κατανέμεται στην αγρονομική περιφέρεια Μόνιμων Καλλιεργειών (δενδρώδεις καλλιέργειες, όπως π.χ. ελαιοκαλλιέργεια, εσπεριδοειδή, πυρηνόκαρπα κ.ά., καθώς και αμπελώνες), με τις επιλέξιμες εκτάσεις να ανέρχονται σε 843.413 εκτάρια. Τέλος, στην αγρονομική περιφέρεια Βοσκότοπων (εκτάσεις βοσκότοπων, που χρησιμοποιούνται για τη βόσκηση ζωικού κεφαλαίου, π.χ. αιγοπροβάτων και βοοειδών) κατανέμεται το 26,9% της Βασικής, για 1.269.587 εκτάρια επιλέξιμης έκτασης.
➧ Πώς θα εφαρμοστεί η Εσωτερική Σύγκλιση;
Θα πραγματοποιηθεί σύγκλιση της αξίας των δικαιωμάτων ενίσχυσης προς ενιαία τιμή μονάδας («at rate») σε επίπεδο αγρονομικής περιφέρειας, σε τέσσερα ισόποσα βήματα, δηλαδή στα έτη 2023, 2024, 2025 και 2026. Αυτό σημαίνει ότι το 2026, εντός κάθε αγρονομικής περιφέρειας, η μοναδιαία αξία όλων των δικαιωμάτων
➧ Πώς θα διαμορφωθούν, δηλαδή, οι τιμές που θα συγκλίνουν με τα δικαιώματα το 2026;
Η Βασική Ενίσχυση θα διαμορφωθεί στα:
● 21,5 ευρώ/στρέμμα στις Αροτραίες Καλλιέργειες.
● 27 ευρώ/στρέμμα στις Μόνιμες Καλλιέργειες.
● 17,6 ευρώ/στρέμμα στους Βοσκότοπους.
➧ Ενδέχεται η αξία των δικαιωμάτων να υπερβεί μέχρι 25% την ενιαία περιφερειακή αξία κάθε δικαιώματος;
Ναι, γιατί, σύμφωνα με το ΥΠΑΑΤ, εκτιμάται ότι η υπέρβαση αυτή μπορεί να προκύψει από ενδεχόμενη υποαπορρόφηση των Οικολογικών Σχημάτων κατά τα δύο πρώτα έτη εφαρμογής του Στρατηγικού Σχεδίου, αλλά και άλλων παρεμβάσεων (π.χ. Συνδεδεμένες Ενισχύσεις). Επίσης, η διακύμανση αυτή προβλέπεται από το κανονιστικό πλαίσιο, προκειμένου να μην υπάρξει απώλεια πόρων.
➧ Ποιοι θα «χάσουν» από την Εσωτερική Σύγκλιση;
Περισσότερο οι εκμεταλλεύσεις μικρού και μικρομεσαίου μεγέθους, επειδή πολλές από αυτές έχουν υψηλή μοναδιαία αξία δικαιωμάτων, καθώς είχαν θεμελιώσει ιστορικά δικαιώματα από καλλιέργειες υψηλής στρεμματικής αξίας, όπως π.χ. ο καπνός, η σταφίδα, τα τεύτλα κ.ά. Με την Εσωτερική Σύγκλιση, οι εκμεταλλεύσεις αυτές θα χάσουν ένα μέρος από την αξία των δικαιωμάτων τους, δηλαδή ένα μέρος της Βασικής Ενίσχυσης που δικαιούνται. Ωστόσο, και σύμφωνα με το σκεπτικό που αποτυπώνεται στο Στρατηγικό Σχέδιο, η χορήγηση της Αναδιανεμητικής Ενίσχυσης θα αναπληρώσει αυτήν τη μείωση.
➧ Τι θα ισχύει με το Εθνικό Απόθεμα;
Κατά την περίοδο 2023-2027, το συνολικό ποσό του Αποθέματος θα κατανεμηθεί στις τρεις αγρονομικές περιφέρειες, ακριβώς με τα ίδια ποσοστά με τα οποία κατανέμεται το συνολικό ποσό της Βασικής Ενίσχυσης. Δηλαδή, το 46% στην περιφέρεια Αροτραίων, το 28% στην περιφέρεια των Μόνιμων Καλλιεργειών και το 27% στην περιφέρεια των Βοσκότοπων.
Σημειώνεται ότι το Απόθεμα δημιουργείται από γραμμική ποσοστιαία μείωση ποσοστού 3% του ανώτατου ορίου του καθεστώτος Βασικής Ενίσχυσης σε εθνικό επίπεδο. Εφόσον τα δικαιώματα δεν ενεργοποιηθούν κατά τη διετία 2022-2023, αυτά επιστρέφονται στο Απόθεμα.
➧ Θα εφαρμοστεί το μέτρο των μικροκαλλιεργητών;
Όχι, η Ελλάδα δεν έχει επιλέξει να το εφαρμόσει.
➧ Ποιο είναι το ανώτατο όριο για τις εκμεταλλεύσεις που θα πάρουν Αναδιανεμητική Ενίσχυση;
Το οικονομικό μέγεθος των 50.000 ευρώ (από το οποίο αρχίζει η κατηγορία των μεγάλων εκμεταλλεύσεων).
➧ Πώς θα εφαρμοστεί η Αναδιανεμητική Ενίσχυση;
Η αναδιανομή των ενισχύσεων προβλέπεται να γίνει από τις «μεγαλύτερες σε μικρότερες ή μεσαίες γεωργικές εκμεταλλεύσεις». Θα εφαρμοστεί σε περιφερειακό επίπεδο, βάσει των αγρονομικών περιφερειών, σε κάθε μία από τις οποίες προσδιορίζονται τα κατώτερα και ανώτερα όρια επιλέξιμης έκτασης των εκμεταλλεύσεων που δικαιούνται της στήριξης, ως εξής:
Αγρονομική Περιφέρεια Αροτραίων Καλλιεργειών
Ελάχιστη έκταση: 2 εκτάρια – 20 στρέμματα
Μέγιστη έκταση: 11 εκτάρια – 110 στρέμματα
Αγρονομική Περιφέρεια Δενδρωδών Καλλιεργειών
Ελάχιστη έκταση: 1 εκτάριο – 10 στρέμματα
Μέγιστη έκταση: 4 εκτάρια – 40 στρέμματα
Αγρονομική Περιφέρεια Βοσκότοπων
Ελάχιστη έκταση: 1 εκτάριο – 10 στρέμματα
Μέγιστη έκταση: 17 εκτάρια – 170 στρέμματα
Κάθε χρόνο, οι ενεργοί γεωργοί θα θεωρούνται δικαιούχοι, εάν οι εκτάσεις που δηλώνουν σε μια αγρονομική περιφέρεια βρίσκονται ανάμεσα στα προαναφερθέντα ανώτερα και κατώτερα όρια.
➧ Πόσο υπολογίζεται η ενίσχυση που θα χορηγείται μέσω της Αναδιανεμητικής;
Ο μέσος όρος της Αναδιανεμητικής στήριξης ανά στρέμμα υπολογίστηκε στα:
● 13,8 ευρώ/στρέμμα στις Αροτραίες.
● 11,6 ευρώ/στρέμμα στις Μόνιμες.
● 17,7 ευρώ/στρέμμα στα Βοσκοτόπια.
➧ Θα συνεχιστεί η χορήγηση της συμπληρωματικής Ενίσχυσης των Νέων Γεωργών;
Ναι, θα συνεχιστεί, αλλά κατά τη νέα περίοδο 2023-2027 θα δίνεται ως ένα συγκεκριμένο ποσό ανά εκτάριο επιλέξιμης έκτασης (και όχι ως προσαύξηση 25% επί της Βασικής Ενίσχυσης).
➧ Ποιο θα είναι τότε το ύψος της ενίσχυσης;
Για την περίοδο 2023-2027, η προτεινόμενη πρόσθετη ενίσχυση των νέων διαμορφώνεται σε 70 ευρώ ανά εκτάριο (7 ευρώ/στρέμμα) και το συνολικό ποσό σε 27,63 εκατ. ευρώ το έτος.
➧ Με ποιον άλλον τρόπο μπορεί να επηρεαστούν οι Άμεσες Ενισχύσεις που λαμβάνουν οι δικαιούχοι μέχρι σήμερα;
Με δεδομένο ότι από την 1η Ιανουαρίου 2023 τίθενται σε εφαρμογή τα Οικολογικά Σχήματα, όποιος παραγωγός δεν επιλέξει ένα τέτοιο σχήμα, θα δει μειωμένα τα χρήματα που λαμβάνει μέχρι σήμερα. Κι αυτό γιατί το 25% των πόρων των Άμεσων Ενισχύσεων (426.444.327 ευρώ κάθε χρόνο), θα πρέπει να οδηγείται υποχρεωτικά προς το καθεστώς των Οικολογικών Σχημάτων (eco-schemes). Εφόσον ένας παραγωγός έχει δηλώσει φέτος και την επόμενη χρονιά τις ίδιες εκτάσεις, αλλά στη δήλωση ΟΣΔΕ 2023 δεν περιλαμβάνεται κάποια δράση Οικολογικού Σχήματος, θα δει «ψαλιδισμένες» τις ενισχύσεις του.
➧ Πόσα Οικολογικά Σχήματα έχει σχεδιάσει η Ελλάδα;
Η λίστα του Στρατηγικού Σχεδίου περιλαμβάνει δέκα eco-schemes, εκ των οποίων τα περισσότερα έχουν και υποδράσεις/υποπρογράμματα. Τα Οικολογικά Σχήματα θα παρουσιαστούν αναλυτικά και με παραδείγματα την ερχόμενη εβδομάδα.
➧ Ποιες είναι οι μεγάλες αλλαγές για τις Συνδεδεμένες;
● Καταργούνται τομείς που ίσχυαν έως σήμερα: Ροδάκινα, Ζαχαρότευτλα, Σπαράγγι και Καρποί με κέλυφος. Προστίθεται η Συνδεδεμένη Αραβοσίτου.
● Η Συνδεδεμένη Αραβοσίτου θα χορηγείται σε ενεργούς γεωργούς που καλλιεργούν αραβόσιτο σε επιλέξιμες εκτάσεις. Οι επιλέξιμες αυτές εκτάσεις πρέπει να βρίσκονται σε περιοχές με υδατικά
συστήματα των οποίων τα ύδατα είναι σε καλή κατάσταση από ποσοτικής και ποιοτικής πλευράς.
● Η Συνδεδεμένη για τη Βιομηχανική Ντομάτα θα χορηγείται σε όσους δικαιούχους έχουν εγκαταστήσει σύστημα στάγδην άρδευσης.
● Η Συνδεδεμένη για τα Πορτοκάλια Χυμοποίησης θα χορηγηθεί υπό την προϋπόθεση ότι, εκτός από τη συμβατότητα με την οδηγία-πλαίσιο για τα νερά, θα τηρηθεί και η εθνική νομοθεσία σχετικά με την προστασία και διαχείριση των υδατικών πόρων.
● Δικαιούχοι της Συνδεδεμένης για τα μήλα είναι οι ενεργοί γεωργοί που καλλιεργούν σε επιλέξιμες εκτάσεις των περιοχών πιστοποιημένης καλλιέργειας (δηλαδή των περιοχών στις οποίες καλλιεργούνται τα: «Μήλα Ζαγοράς Πηλίου ΠΟΠ», τα «Μήλα Ντελίσιους Πιλαφά Τριπόλεως ΠΟΠ», τα «Μήλα Καστοριάς ΠΓΕ» και το «Φιρίκι Πηλίου ΠΟΠ») και με την τήρηση των προϋποθέσεων που αναφέρονται στο Στρατηγικό Σχέδιο.
● Για τις Συνδεδεμένες στη ζωική παραγωγή, κριτήριο επιλεξιμότητας θα είναι η συμμετοχή των δικαιούχων σε πρόγραμμα παροχής συμβουλευτικής υποστήριξης (AKIS), μετά την 1/1/2025 πλέον των επιμέρους προϋποθέσεων για αιγοπρόβατα και βοοειδή που αναφέρονται στο Στρατηγικό Σχέδιο.
➧ Θα συνεχιστεί η χορήγηση της Εξισωτικής;
Ναι, συνεχίζεται στο πλαίσιο του Πυλώνα 2. Η δράση αφορά σε πενταετείς δεσμεύσεις. Η συνολική δημόσια δαπάνη είναι 1.275.384.615 ευρώ, περίπου 255 εκατ. ευρώ/έτος. Οι πληρωμές των δικαιούχων σχετίζονται με συντελεστές παραγωγής (την επιλέξιμη έκταση) και πραγματοποιούνται με φθίνουσα τιμή πάνω από ένα κατώτατο όριο του σχετικού συντελεστή (ορίζεται στα 20 εκτάρια). Συγκεκριμένα, μόνο τρεις τάξεις μεγέθους των εκταρίων θα εισπράξουν αντισταθμιστική ενίσχυση:
● Στο τμήμα της έκτασης της εκμετάλλευσης έως και 20 εκτάρια (ha) χορηγείται το 100% της ενίσχυσης.
● Στο τμήμα της έκτασης της εκμετάλλευσης μεγαλύτερο από 20 ha έως και 25 ha χορηγείται το 80% της ενίσχυσης.
● Στο τμήμα της έκτασης της εκμετάλλευσης μεγαλύτερο από 25 ha έως και 30 ha χορηγείται το 50% της ενίσχυσης.
● Στο τμήμα της έκτασης της εκμετάλλευσης πέραν των 30 ha δεν χορηγείται ενίσχυση.
➧ Τι προβλέπεται ακριβώς;
Προβλέπονται τρεις δράσεις:
Δράση 1: «Αντισταθμιστική ενίσχυση για τις ορεινές περιοχές» εφαρμόζεται στις περιοχές που είναι χαρακτηρισμένες ως ορεινές. Το ύψος ενίσχυσης προσδιορίστηκε κατά μέσο όρο σε 119,2 ευρώ/εκτάριο (11,92 ευρώ/στρέμμα). Η μέγιστη τιμή θα είναι αυτή που θα χορηγηθεί στην πρώτη τάξη μεγέθους (έως 20 εκτάρια), δηλαδή 122/εκτάριο (12,2 ευρώ/στρέμμα) και η ελάχιστη αυτή που θα χορηγηθεί στην τρίτη τάξη μεγέθους (από 25 έως 30 εκτάρια), δηλαδή. 61,1 ευρώ/ εκτάριο (6,11 ευρώ/στρέμμα). Δράση 2: «Αντισταθμιστική ενίσχυση σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, εκτός των ορεινών» εφαρμόζεται στις μειονεκτικές περιοχές. Η ενίσχυση προσδιορίστηκε κατά μέσο όρο σε 87,8 ευρώ/εκτάριο (8,78 ευρώ/στρέμμα). Η μέγιστη τιμή θα είναι 89,9 ευρώ/εκτάριο (8,99 ευρώ/στρέμμα) και η ελάχιστη 45 ευρώ/εκτάριο (4,5 ευρώ/στρέμμα).
Δράση 3: «Αντισταθμιστική ενίσχυση για τις περιοχές με ειδικά μειονεκτήματα», η οποία εφαρμόζεται στις: παραμεθόριες περιοχές, νησιωτικές περιοχές, στις περιοχές που αντιμετωπίζουν σοβαρό κίνδυνο εγκατάλειψης γεωργικών γαιών, που θα αυξηθεί περαιτέρω, καθώς η λιγνιτική δραστηριότητα θα καταργηθεί σταδιακά. Η ενίσχυση καθορίζεται, κατά μέσο όρο, στα 87,8 ευρώ/εκτάριο (8,78 ευρώ/στρέμμα). Η μέγιστη τιμή θα είναι 89,9 ευρώ/εκτάριο (8,99 ευρώ/στρέμμα) και η ελάχιστη 45 ευρώ/ εκτάριο (4,5 ευρώ/στρέμμα). Με την Εσωτερική Σύγκλιση, οι εκμεταλλεύσεις μικρού και μικρομεσαίου μεγέθους θα χάσουν ένα μέρος από την αξία των δικαιωμάτων τους, δηλαδή ένα μέρος της Βασικής Ενίσχυσης που δικαιούνται. Ωστόσο, και σύμφωνα με το σκεπτικό που αποτυπώνεται στο Στρατηγικό Σχέδιο, η χορήγηση της Αναδιανεμητικής Ενίσχυσης θα αναπληρώσει αυτήν τη μείωση.
πηγη:υπαιθρος
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ
